Legendarny kapitan Krzysztof Baranowski to jeden z najsłynniejszych polskich Żeglarzy – pierwszy Polak, który samotnie opłynął jachtem Przylądek Horn oraz dwa razy samotnie opłynął kulę ziemską. Twórca legendarnej „Szkoły Pod Żaglami”, orędownik budowy polskich żaglowców, kapitan barkentyny „Pogoria” oraz inicjator budowy i pierwszy kapitan brygu „Fryderyk Chopin”, autor licznych książek żeglarskich, pomysłodawca i założyciel Szkoły pod Żaglami.

*

Jeden z naszych ulubionych, Honorowych Klientów, kapitan Janusz Zbierajewski, którego telefon zawsze wprawia mnie w doskonały nastrój a każde spotkanie pozostawia z nowymi wrażeniami i morskimi opowieściami. Wulkan energii, pozytywnego nastawienia, doskonałego humoru, Człowiek-Instytucja a przede wszystkim Legenda Polskiego Żeglarstwa. Prawdziwy Człowiek Morza, który potrafi godzinami opowiadać o swoim życiu spędzonym na słynnych żaglowcach.

W dniu wczorajszym miałem zaszczyt i przyjemność spotkać się z Kapitan Joanną Pajkowską – pierwszą Polką w historii, która odbyła samotny rejs non stop dookoła świata. Rejs na jachcie „Fanfan” wokół Trzech Wielkich Przylądków (Dobrej Nadziei, Leeuwin i Horn) liczył ponad 29 000 mil morskich i trwał 216 dni i 16 godzin! (23 września 2018 - 28 kwietnia 2019).

Mosiężna busola w drewnianej skrzynce jako stylowy, symboliczny prezent od Prezydenta RP na niezwykłą podróż przez politykę europejską dla przyszłego Szefa Rady Europejskiej, stylowa busola z naszego sklepie Marynistyka.org jako alegoria wybierania dobrego kierunku, właściwych decyzji i bezpiecznego kursu, który doprowadzi do bezpiecznego powrotu do macierzystego portu dla Donalda Tuska od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Kapitan STS "Generał Zaruski" - Jerzy Jaszczuk otrzymał, w trakcie dzisiejszych uroczystości podniesienia bandery na legendarnym żaglowcu, od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego mosiężną busolę kapitańską w drewnianej skrzynce, zakupioną kilka dni temu przez Kancelarię Prezydenta RP w naszym sklepie Marynistyka.org, co jest dla nas powodem do ogromnej dumy :-)

Zegar słoneczny Petera Dollonda (żyjący w XVIII wieku w Anglii wynalazca i konstruktor przyrządów optycznych) to zegar słoneczny inklinacyjny. Przyrządy tego rodzaju używane były powszechnie przez podróżników i żeglarzy, były bowiem w stanie wskazać im czas niezależnie od miejsca, w którym się znajdowali. Do zegarów słonecznych inklinacyjnych zaliczamy wszystkie zegary, które zaprojektowane są w sposób umożliwiający zastosowanie ich na każdej szerokości geograficznej.

Ster. Urządzenie, które chyba najbardziej kojarzy nam się z dowodzeniem, kierowaniem... Jakże często bowiem,  mówimy o dzierżeniu steru władzy, o ręcznym sterowaniu, czy też mówimy o przejęciu steru. Rzadko zdajemy sobie sprawę, iż nie do końca chodzi tu bezpośrednio o ster, najczęściej mówimy tak, myśląc o kole sterowym, często jest one traktowane jako symbol władzy.

„Wynalezienie igły magnetycznej, kompasu i busoli zapoczątkowało epokę wielkich odkryć geograficznych”. Takie mniej więcej zdanie pamiętam z podręcznika do historii. Poniżej widniała informacja, że prawdopodobnie to urządzenie przywędrowało do Europy ze wschodu, prawdopodobnie z Chin… Natomiast nigdzie nie wyjaśniono jaki był związek pomiędzy wyprawą Kolumba, Marco Polo czy Vasco da Gammy, a odkryciem igły magnetycznej. Pytanie takie zresztą wydawało się truizmem, gdyż wiadomo, że igła magnetyczna stale wskazując kierunek północny oraz opierający na niej swoje działanie kompas, pozwala orientować się w stronach świata...

Atrybutem szanującego się kapitana, poza przepaską na oku, drewnianą nogą i papugą na ramieniu, była luneta. O ile nie każdy kapitan zdążył dorobić się trzech pierwszych cech charakterystycznych, to lunetę kapitańską miał każdy poważny dowódca statku. Pytanie o sens posiadania tego przyrządu obserwacyjnego wydaje się truizmem. Oczywiście chodziło o to by za jej pomocą lustrować horyzont w poszukiwaniu lądu, bądź obcych jednostek. Amen.

Dociekliwa osoba, nie zadowoli się jednak taką odpowiedzią...

Żeglarstwo często postrzegane jest podobnie jak np. golf, czyli sport dla bogatych i do tego snobów. Nie chciałbym tu wyrokować na ile takie  uproszczenie jest prawdziwe w przypadku gry w golfa, natomiast wydaje mi się, że w przypadku żeglarstwa jest dość mocno naciągane. Nie bawiąc się w zbytnie wnikanie w historię, stwierdzimy że ludzie zaczęli żeglować, po to by móc się przemieszczać. Ciekawość świata, ale także czysto prozaiczne kwestie jak szukanie miejsc do osiedlenia się sprawiły, że tysiące lat temu ludzie zbudowali, a następnie wsiedli do prymitywnej łódki-tratwy i gnani wiatrem i prądem docierali do nowych terenów. Jak wielu z nich morze nie wypuściło ze swych objęć, tego się nie dowiemy, niemniej na pewno nie był to najbezpieczniejszy ze sposobów transportu.

W ostatnim dniu Kampanii Prezydenckiej 2010, Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Jacek Protas wręczył, na wiecu wyborczym w Olsztynie, drewniane koło sterowe kupione w sklepie Marynistyka.org, kandydatowi na Prezydenta RP Bronisławowi Komorowskiemu

Sekstant, zwany też (błędnie) sekstansem był przyrządem, bez którego jeszcze do niedawna niemal niewyobrażalna była jakakolwiek daleka morska wyprawa. Dlaczego to tajemnicze urządzenie stanowiło tak ważny element żeglugi? W dawnych czasach na zakup sekstantu mogli sobie pozwolić tylko naprawdę bogaci kapitanowie. Nawet dziś, mimo że coraz rzadziej spotkać można osoby posiadające umiejętność jego obsługi koszt zakupu sekstantu wciąż odstrasza.

Dzwon żeglarski. W jakim celu statki, czy żaglowce wyposażano w to „urządzenie”? Przecież, nie było przydatne do określania pozycji, nie czyniło żeglugi szybszą, czy bezpieczniejszą. Nie poprawiało komfortu pływania, wręcz przeciwnie wydaje się, że na rozkołysanym morzu, dzwon musiał tłuc się niemiłosiernie co z pewnością było irytujące. Mimo to dzwon regularnie pojawiał się na wyposażeniu wielkich, jak i tych mniejszych jednostek pływających.  Mało tego, dziś także czasami można go zobaczyć i usłyszeć na niektórych jachtach. Po co?

Marzenie o dalekich podróżach jest chyba w przypadku chłopców uwarunkowane genetycznie. Któż z nas nie myślał kiedyś o odkrywaniu nieznanych krain, wizytach u dzikich plemion, czy dalekich rejsach po wzburzonym oceanie. Zapewne takie marzenia pochłaniały młodego Krzysia Kolumba, Vasco da Gammę, czy małego Marco Polo. Takie plany snuli także Nansen, Amundsen, ale również Borchardt i chyba każdy z nas. Dzięki tym marzeniom człowiek odnajduje w sobie siłę do podejmowania codziennych wyzwań i pokonywania trudności jakie stają nam na drodze. Można wręcz powiedzieć, że to właśnie one są naszym motorem napędowym, ale są również paliwem dla naszej aktywności.

„Ty nie jesteś kliprem sławnym – Cutty Sark czy Betty Lou” lub „Smukły kliper dziobem tnący wody stos” to tylko niektóre wersy ballad żeglarskich opisujące szybkie żaglowce zwane kliprami. Czym właściwie były owe klipry postaram się wyjaśnić poniżej...

Pojęcie marynistyka jest szeroko rozumianym terminem wszystkiego co ma związek z morzem, kulturą żeglarską, tradycjami morskimi, przedmiotami i zwyczajami żeglarzy i marynarzy. Marynistykę możemy podzielić na kilka grup, jedną z nich są przedmioty marynistyczne, chętnie wybierane jako niezwykłe prezenty dla Żeglarzy i Ludzi Morza, elementy morskiego wystroju wnętrz czy niepowtarzalne żeglarskie upominki.